بررسی فعالیت برخی آنزیمی های وابسته به تنش خشکی در گیاه جو دو ردیفه

تنش¬های غیرزیستی مختلف در گیاهان منجر به تولید بیش از حد گونه¬های اکسیژن فعال و آسیب به پروتئین-ها، چربی¬ها، کربوهیدرات¬ها و اسیدهای نوکلئیک می¬شود. برای مقابله با تنش¬ اکسیداتیو در گیاهان دفاع آنتی-اکسیدانی نقش محافظتی مهمی را ایفا می¬کنند. سیلیکون دومین عنصر رایج موجود در خاک است که دارای اثرات مفیدی در افزایش تحمل به تنش خشکی در گیاهان می¬باشد. بدین منظور اثرات سیلیکون بر میزان پروتئین محلول کل، رنگدانه¬های فتوسنتزی، بیان نیمه¬کمی ژن¬هایcat ،pox ، apxو sod فعالیت آنزیم¬¬های ضداکسنده (کاتالاز، آسکوربیت ¬پراکسیداز، پراکسیداز، گوایکول ¬پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز)، میزان پرولین و پراکسید هیدروژن در دو لاین گیاه جو دو ردیفه (hordeum vulgare l.) 20315-cb (مقاوم) و 20213-cb (حساس) در سه مرحله رشدی (دو برگی، چهار برگی و پنجه¬دهی) در گلخانه بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و سه تیمار شاهد، خشکی و سیلیکون +خشکی (2 میلی¬مولار سیلیکات¬سدیم/کیلوگرم خاک) اجرا شد. آنالیز نیمه¬کمی rt-pcr اختلاف معنی¬داری را بین تیمارها نشان داد و بیشترین میزان بیان ژن¬ها در تیمار سیلیکون+خشکی مشاهده گردید. کاربرد سیلیکون سبب افزایش در میزان پروتئین محلول کل، رنگدانه¬های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم¬های ضداکسنده و پرولین در هر دو لاین مقاوم و حساس تحت تنش خشکی گردید. همچنین سیلیکون موجب کاهش تجمع پراکسید هیدروژن نسبت به تیمار خشکی شده بود. بررسی الگوی باندی این آنزیم¬ها بر روی ژل آکریل¬آمید نشان داد که شدت باندها در تیمار سیلیکون نسبت به تیمار شاهد و خشکی بیشتر می¬باشد. به¬طورکلی تمام فعالیت¬های آنزیمی مورد مطالعه برای کلیه¬ی تیمارها در رقم مقاوم نسبت به حساس بالاتر بود. بنابراین سیلیکون باعث کاهش خسارت اکسیداتیو ناشی از گونه¬های فعال اکسیژن می¬شود و با افزایش در فعالیت آنزیم¬های ضداکسنده، موجب حفاظت گیاه در برابر تنش¬ خشکی می¬گردد.